ΗΜΕΡΙΔΑ «Άγγιγμα και Όρια»

Το «Άγγιγμα και Όρια» είναι μια δράση εστιασμένη στην Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση, με κύριο και βασικό της σκοπό την προστασία των παιδιών σε σχέση με το σώμα τους. Αποτελείται από μια ομάδα ειδικών (Ψυχολόγους, Θεατροπαιδαγωγούς και Δικηγόρο).

Στόχος είναι η ενημέρωση, σχετικά με την αυτονομία που μπορεί και χρειάζεται να έχει ένα παιδί σε σχέση με το σώμα του. Πώς αυτό επιδρά στην αυτοεκτίμηση, τον αυτοσεβασμό αλλά και την αυτοπροστασία του.

• Ποια είναι τα όρια στο άγγιγμα;

Ο τρόπος που αγγίζουμε ένα μωρό και στη συνέχεια ένα παιδί, είναι ο τρόπος μέσα από τον οποίο μαθαίνει για το άγγιγμα. Πώς το αγγίζουν οι γονείς του, πώς επιτρέπουν εκείνοι να το αγγίζουν άτομα έξω από την οικογένεια. Τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται είναι αρχικά μια διαδικασία βιωματική. Από την ηλικία τον 3 ετών είναι σημαντικό να μιλήσουμε πιο ξεκάθαρα για τα όρια στο άγγιγμα που ορίζονται από την έννοια του ιδιωτικού. Τα ιδιωτικά μέρη στο σώμα, ο ιδιωτικός χώρος και ο ιδιωτικός χρόνος. Τα γεννητικά μας όργανα, ο ποπός, το στήθος αλλά και το στόμα, είναι τα ιδιωτικά μας μέρη και οι λόγοι που μπορεί κάποιος να μας αγγίξει σε αυτά είναι για την υγιεινή μας και για ιατρικούς λόγους. Στη συνέχεια όταν μιλάμε για ιδιωτικότητα στον χώρο, θα μιλήσουμε για το πού επιτρέπεται το παιδί να αγγίζει τα ιδιωτικά του μέρη ή πού μπορεί να είναι χωρίς εσώρουχο και πού όχι. Στη συνέχεια, μπορούμε να μιλήσουμε και για ιδιωτικό χρόνο. Ο χρόνος του αυνανισμού, η ώρα της τουαλέτας ή η ώρα του μπάνιου, ακόμα και η ώρα της αλλαγής ρούχων είναι ιδιωτικός χρόνος.

• Από ποια ηλικία αλλάζουν τα όρια;

Τα όρια στο άγγιγμα δεν αλλάζουν με την ηλικία. Όπως στην παιδική ηλικία κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μας αγγίξει στα ιδιωτικά μας σημεία, έτσι και στην εφηβεία όπως και στην ενήλικη ζωή, κανείς δεν έχει δικαίωμα να μας αγγίξει αν εμείς δεν το επιθυμούμε. Το όριο στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή μπορεί να ορίζεται από το συναίσθημα που δημιουργεί το άγγιγμα. Αν ένα άγγιγμα μας κάνει να νιώθουμε όμορφά είναι ένα άγγιγμα που είναι μέσα στα όρια μας. Αν ένα άγγιγμα μας κάνει να νιώθουμε άβολα είναι ένα άγγιγμα που έχει ξεπεράσει τα όρια μας.

• Πώς βοηθούν αυτά τα όρια στην ανάπτυξη των παιδιών;

Όπως κάθε άλλο όριο που θέτουμε στα παιδιά, τα όρια στο άγγιγμα βοηθούν στην προστασία των παιδιών καθώς και στην ανάπτυξη μια υγιούς σεξουαλικής ζωής. Όταν ένας γονιός θέτει τα σωματικά όρια στα παιδιά, τα βοηθά στην υγιή κοινωνικοσυναισθηματική τους ανάπτυξη. Τα βοηθά να γνωρίζουν το δικαίωμά τους να πουν όχι και φυσικά το δικαίωμα της επιλογής. Μαθαίνουν να νοιάζονται για τους άλλους και να διαχειρίζονται τα δύσκολα συναισθήματά τους.

Τα όρια είναι οδηγός συμπεριφοράς και αυτοπειθαρχείας. Μαθαίνει τα παιδιά να ελέγχουν τις ορμές τους, να μην παραβιάζουν τα όρια των άλλων και να μην παρενοχλούν τους άλλους. Τα όρια βοηθούν το παιδί να διατηρεί την ασφάλειά του, καθώς και την σωματική και συναισθηματική υγεία του.  

• Με ποιους τρόπους ένα παιδί υποδεικνύει ένα μη αποδεκτό άγγιγμα;

Από ένα παιδί το οποίο κακοποιείται σεξουαλικά, είναι εξαιρετικά σπάνιο να το ακούσουμε να μιλάει για αυτό. Αυτό που μπορούμε να παρατηρήσουμε είναι ξαφνικές αλλαγές την συμπεριφορά του. Ξαφνικές φοβίες για μέρη, καταστάσεις ή ανθρώπους. Επίσης, ένας τρόπος που επιλέγουν τα παιδιά να δείξουν ότι βιώνουν κάποιας μορφής σεξουαλική κακοποίηση, είναι μέσα από το παιχνίδι. 

• Πώς μπορούμε να αντιληφθούμε τις προθέσεις τρίτων προς τα παιδιά, χωρίς όμως να υπερβάλλουμε; 

Άνθρωποι που μπορούν να κακοποιήσουν σεξουαλικά ένα παιδί, έχουν κοινωνική ζωή παρόμοια με την δική μας. Έχουν σταθερή δουλειά, φίλους, οικογένεια, σχέση, είναι παντρεμένοι με παιδιά ή χωρίς. Δεν υπάρχει κάτι στην εμφάνιση ή στην στάση ζωής τους, που να προδίδει τις σκέψεις και τους σκοπούς τους. Γι’αυτό χρειάζεται να ρίξουμε μια δεύτερη ή μια τρίτη ματιά, απομακρυσμένη από το συναίσθημα ή την κοινωνική εικόνα που μπορεί να έχουμε για τον συγκεκριμένο άνθρωπο και να παρατηρήσουμε κυρίως συμπεριφορές. Συνήθως είναι ένας άνθρωπος πολύ ελεγκτικός είτε προς την οικογένεια του (αν εκεί είναι το θύμα) ή προς την οικογένεια και το παιδί στο οποίο έχει στοχεύσει. Αυτός ο έλεγχος όμως έχει πάντα ένα πολύ ωραίο περιτύλιγμα. Είναι πολύ καλά καμουφλαρισμένος.